Opisane poniżej wymogi proceduralne i informatyczne dotyczą tylko tych uczestników, którzy planują otwarcie rachunków zbiorczych i wyłącznie w zakresie dotyczącym obsługi tych rachunków.
Posiadacz rachunku zbiorczego
Posiadanie rachunku zbiorczego prowadzonego przez KDPW związane jest z koniecznością uzyskania uczestnictwa bezpośredniego w KDPW.
Typami uczestnictwa właściwymi dla uczestników bezpośrednich, będących posiadaczami rachunku zbiorczego prowadzonego w Krajowym Depozycie i prowadzącego poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność w zakresie rejestrowania na rzecz innych podmiotów papierów wartościowych zapisanych na tym rachunku, jest „Depozytariusz CSD lub Depozytariusz zagraniczny”.
Rachunki zbiorcze prowadzone w Krajowym Depozycie są identyfikowane odrębnym typem własności o oznaczeniu „4”.
Operator kont
Operatorem konta zbiorczego może zostać uczestnik bezpośredni KDPW, odpowiadający za obsługę techniczną rachunku zbiorczego, otwartego w KDPW na rzecz posiadacza rachunku zbiorczego. Obsługa techniczna polega na odbieraniu i wysyłaniu przez operatora rachunku zbiorczego wszystkich komunikatów wykorzystywanych w związku z uczestnictwem w systemie depozytowym posiadacza rachunku zbiorczego.
Operator kont działa pod istniejącym kodem instytucji, konieczne jednak jest otrzymanie dodatkowych certyfikatów SWI dedykowanych do obsługi konkretnego posiadacza rachunku zbiorczego. Posiadacz rachunku zbiorczego ustanawia operatora kont w drodze pisemnego oświadczenia złożonego w tej sprawie Krajowemu Depozytowi, do którego należy załączyć pełnomocnictwo udzielone operatorowi kont do składania i odbierania w jego imieniu, w stosunkach z Krajowym Depozytem oraz innymi uczestnikami, oświadczeń woli w sprawach związanych z jego uczestnictwem w systemie depozytowym, w szczególności składane w formie elektronicznej, których realizacja prowadzi do uznania lub obciążenia rachunku zbiorczego lub właściwego dla niego rachunku pieniężnego uczestnika prowadzonego w Krajowym Depozycie.
Ustanowienie operatora kont wymaga pisemnej zgody uczestnika mającego pełnić tę funkcję, wyrażonej na piśmie. Wyznaczenie operatora rachunku zbiorczego jest usługą opcjonalną, stosowaną jako alternatywa do możliwości samodzielnego przekazywania i odbierania komunikatów przez posiadacza rachunku zbiorczego prowadzonego w KDPW.
Posiadacz rachunku zbiorczego, który działa za pośrednictwem operatora konta nie ma możliwości samodzielnego komunikowania się z systemem kdpw_stream.
Segregacja kont
Ponieważ prowadzący rachunki zbiorcze stają się w określonym zakresie płatnikami zryczałtowanego podatku dochodowego, to obowiązkiem posiadacza rachunku zbiorczego jest przekazywanie danych, w zakresie niezbędnym dla prawidłowego wykonania czynności przez podmiot prowadzący rachunek zbiorczy, przewidzianych w przepisach prawa podatkowego oraz Ustawie o obrocie instrumentami finansowymi.
W szczególności, posiadacz rachunku zbiorczego jest zobowiązany wobec prowadzącego rachunek zbiorczy do ujawnienia łącznej liczby papierów wartościowych należących do osób prawnych i łącznej liczby papierów wartościowych należących do osób fizycznych.
W tym celu dla rachunków zbiorczych otwartych w KDPW wprowadzony został obowiązek ewidencjonowania papierów wartościowych według typu beneficjenta. W związku z tym każdy posiadacz rachunku zbiorczego musi posiadać co najmniej dwa konta podmiotowe: dla papierów wartościowych rejestrowanych na rzecz osób prawnych i dla papierów wartościowych rejestrowanych dla osób fizycznych. Rozróżnienie ww. kont ewidencyjnych jest dokonywane na podstawie cech konta przypisanych do tych kont podmiotowych. Dla osób prawnych cechą konta jest „OMNL”, a dla osób fizycznych „OMNN”. Krajowy Depozyt po dniu ustalenia praw do świadczeń wynikających z zarejestrowanych na rachunkach zbiorczych papierów wartościowych ustala liczbę papierów wartościowych zarejestrowanych na poszczególnych kontach podmiotowych, o których mowa powyżej. Posiadacz rachunku zbiorczego ma możliwość przesłania w terminach określonych w regulacjach odpowiedniego komunikatu XML korygującego informacje o stanach posiadania papierów dla poszczególnych grup beneficjentów. Ww. komunikat nie koryguje sald, a jedynie zapisy o stanie posiadania dla poszczególnych grup podatników.
Wyłączenie papierów wartościowych z rejestracji na rachunkach zbiorczych
Zarząd Krajowego Depozytu może w drodze uchwały postanowić, że na rachunkach zbiorczych prowadzonych w Krajowym Depozycie nie mogą być rejestrowane papiery wartościowe wskazane, albo spełniające cechy określone w tej uchwale, w szczególności jeżeli z uwagi na wskazane w niej cechy papierów wartościowych lub brak pełnego rozpoznania ich skutków istnieje ryzyko, że Krajowy Depozyt nie jest w stanie prawidłowo wykonać obowiązków płatnika podatku dochodowego nałożonych na podmioty prowadzące rachunki zbiorcze, powstających w związku z realizacją wynikających z nich zobowiązań emitenta.
Obsługa Walnych Zgromadzeń
Na podstawie dokumentów, o których mowa w art.10a ust.1 Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, wystawionych w związku z walnym zgromadzeniem spółki publicznej odbywającym się w danym terminie, uczestnicy w typie uczestnictwa depozytariusz zagraniczny sporządzają oraz przesyłają do Krajowego Depozytu w formie elektronicznej wykazy osób uprawnionych z akcji na okaziciela do uczestnictwa w tym walnym zgromadzeniu, zawierające informacje dotyczące poszczególnych osób uprawnionych oraz wystawionych im zaświadczeń albo dokumentów.
Struktury komunikatów oraz zasady ich wypełniania są analogiczne jak w przypadku uczestników prowadzących rachunki papierów wartościowych.
Wycofanie papierów wartościowych z depozytu
Uczestnicy w typie uczestnictwa Depozytariusz CSD lub Depozytariusz zagraniczny zobowiązani są przekazywać emitentowi dane osób uprawnionych z papierów wartościowych wycofywanych z depozytu w terminie wskazanym przez Krajowy Depozyt. Oznacza to, że ww. uczestnicy zagraniczni powinni w taki sposób ustalać swoje relacje z podmiotami, na rzecz których rejestrują poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej papiery wartościowe zapisane na prowadzonym dla nich rachunku zbiorczym, aby zapewnić sobie możliwość wykonania powyższego zobowiązania.
Informacje uzupełniające
Na podstawie informacji otrzymanych od posiadaczy rachunków zbiorczych KDPW dokonuje wyliczenia świadczenia netto i kwoty potrąconego podatku dla posiadacza rachunku zbiorczego, uwzględniając otrzymywane i zaakceptowane dane dotyczące ujawnionych beneficjentów. Wszelkie informacje związane z wypłacanymi świadczeniami, które uczestnicy przekazują emitentom papierów wartościowych, posiadacze rachunków zbiorczych przekazują za pośrednictwem KDPW.
